(ភ្នំពេញ)៖ លោក ហ្វ្រាំងវា៉ល់ធ័រ ឆ្តែនម៉ៃយ័រ ប្រធានាធិបតីអាល្លឺម៉ង់ បាននូវក្តីរីករាយចំពោះទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់ ដែលត្រូវបានពង្រីកភាពជាដៃគូជាបន្តទៀត។ លោកប្រធានាធិបតី បានសង្កត់ថា កម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់ អាចពិភាក្សាដោយការគោរពឱ្យតម្លៃគ្នា ដោយពុំចាំបាច់មានមតិ ឬទស្សនៈដូចគ្នាគ្រប់រឿងនោះឡើយ។
លោកប្រធានាធិបតី បានថ្លែងគូសរំលេចបែបនេះ នៅក្នុងពិធីលៀងសាយភោជន៍ រៀបចំដោយសម្តេច សាយ ឈុំ ប្រមុខរដ្ឋស្តីទី នៅរសៀលថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣នេះ។
លោកប្រធានាធិបតីអាល្លឺម៉ង់ គឺជាប្រធានាធិបតីទី១របស់អាល្លឺម៉ង់ ដែលបានអញ្ជើញមកបំពេញទស្សនកិច្ចជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៅកម្ពុជា ចាប់តាំងពីកម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់ ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៦៧។ ដំណើរទស្សនកិច្ចត្រូវបានចាត់ទុកជាដំណើរទស្សនកិច្ចដ៏មានសារៈសំខាន់ឆ្ពោះទៅដំណាក់កាលថ្មីនៃទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងកម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់។
សម្តេចប្រមុខរដ្ឋស្តី សាយ ឈុំ បានថ្លែងក្នុងពិធីលាងសាយភោជន៍នោះថា ទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតី បានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការយកចិត្តទុកដាក់ ជាមួយមនោសញ្ចេតនាមិត្តភាពដ៏ជ្រាលជ្រៅរបស់លោកប្រធានាធិបតី និងលោកស្រីជាភរិយា ក៏ដូចជាប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ ចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា។
«ទស្សនកិច្ចនេះ បានបង្ហាញនូវការយកចិត្តទុកដាក់ថែរក្សាពូនជ្រុំចំណងមិត្តភាពដែលមានស្រាប់ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធរវាងប្រជាជន និងប្រទេសទាំងពីរឈានទៅកាន់កម្រិតថ្មីមួយទៀត ដើម្បីនាំមកនូវផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកដ៏ធំធេង សម្រាប់ប្រជាជន និងប្រទេសទាំងពីរ»។ នេះជាការគូសបញ្ជាក់របស់សម្តេច សាយ ឈុំ ប្រមុខរដ្ឋស្តីទី។
ក្នុងពិធីលាងសាយភោជន៍នោះ លោកប្រធានាធិបតីអាល្លឺម៉ង់ ក៏បានបង្ហាញនូវក្តីសោមនស្សរីករាយ ដែលរូបលោកបានក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាល្លឺម៉ង់ទីមួយ ដែលបានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយមានឱកាសមកស្គាល់មកដឹងអំពីទឹកចិត្ត និងដួងព្រលឹងជាតិកម្ពុជា។
លោកប្រធានាធិបតី ក៏បានសម្តែងនូវសេចក្តីរីករាយដោយសារប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ និងប្រទេសកម្ពុជា បានពង្រីកភាពជាដៃគូគ្នាជាបន្តទៀត។
«យើងពុំចាំបាច់ត្រូវតែមានមតិដូចគ្នាគ្រប់រឿងជានិច្ចនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែយើង អាចធ្វើឱ្យការពិភាក្សាគ្នា ដែលប្រកបទៅដោយការគោរពឱ្យតម្លៃគ្នា និងដែលមានលក្ខណៈស្មោះត្រង់ រវាងអ្នកជាដៃគូនិងគ្នានោះ កាន់តែស៊ីជម្រៅថែមទៀត»។ នេះជាការគូសបញ្ជាក់របស់លោកប្រធានាធិបតី។
លោកប្រធានាធិបតីបន្ថែមថា «នៅក្នុងការពិភាក្សា គឺយើងពុំមែនគ្រាន់តែផ្លាស់ប្តូរមតិគ្នា ត្រឹមតែកម្រិតនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះនោះទេ ទំនាក់ទំនងរវាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម,ទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាពលរដ្ឋ នៃប្រទេសយើងទាំងពីរក៏ជាកត្តាសំខាន់ផងដែរ»។
សូមបញ្ជាក់ថា កម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់ បានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងគ្នាជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៦៧។ ទំនាក់ទំនងត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ទៅវិញនៅឆ្នាំ១៩៧៥ ហើយបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងពេញលេញឡើងវិញ នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩២។
ក្នុងទំនាក់ទំនងផ្លូវការរយៈពេល ៥៥ឆ្នាំមកនេះ មិនធ្លាប់មានឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ឋានៈប្រធានាធិបតីរបស់អាល្លឺម៉ង់មកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជានោះឡើយ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ្វ្រាំងវា៉ល់ធ័រ ឆ្តែនម៉ៃយ័រ នាពេលនេះ ជាដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីអាល្លឺម៉ង់លើកដំបូងហើយនៅកម្ពុជា។
បើទោះបីមិនសូវមានការផ្លាស់ប្តូរដំណើរទស្សនកិច្ចថ្នាក់ដឹកនាំកម្រិតកំពូលយ៉ាងណាក្តី តែអាល្លឺម៉ង់ គឹជាប្រទេសដែលមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការច្រើនជាមួយកម្ពុជា ហើយក៏បានចូលរួមផ្តល់ជំនួជាច្រើនសម្រាប់កម្ពុជាផងដែរ។
របាយការណ៍បានបង្ហាញថា ចាប់តាំងពីបង្កើតទំនាក់ទំនងពេញលេញឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៩២ អាល្លឺម៉ង់ បានផ្តល់ជំនួយទាំងផ្នែកបច្ចេកទេស និងហិរញ្ញវត្ថុដល់កម្ពុជាសរុបប្រមាណ ៧១០លានដុល្លារអាមេរិក។
អាល្លឺម៉ង់ ក៏បានផ្តល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងជំនួយក្នុងវិស័យជាច្រើនទៀតដូចជា អប់រំ, សុខាភិបាល, ដោះមីន, ការបោះឆ្នោត និងសាលាក្តីខ្មែរក្រហមជាដើម។
ក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបចំនួន ២៧ប្រទេស អាល្លឺម៉ង់ គឺជាប្រទេសមានទំហំពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជាធំជាងគេ។ របាយការណ៍បង្ហាញថា នៅឆ្នាំ២០២២ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់មានប្រមាណ ១,២៤៧លានដុល្លារ កើនប្រមាណ ៤ភាគរយ ធៀបឆ្នាំ២០១៩។
ក្នុងនោះកម្ពុជានាំទៅអាល្លឺម៉ង់មានជាង ១ពាន់លានដុល្លារ ហើយនាំចូលពីអាល្លឺម៉ង់ មានប្រមាណ ១៦៣លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ្វ្រាំងវា៉ល់ធ័រ ឆ្តែនម៉ៃយ័រ នៅកម្ពុជានាពេលនេះ ត្រូវបានក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ពិពណ៌នាថា ជាការបើកទំព័រមាសក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃទំនាក់ទំណងជាប្រពៃណី ក៏ដូចជាមិត្តភាព ព្រមទាំងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អប្រសើររវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ជាពិសេសនឹងពង្រឹងបន្ថែមនូវចំណងទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អដែលមានស្រាប់ សម្រាប់ផលប្រយោជន៍រវាងប្រទេសទាំងពីរ៕
