(ភ្នំពេញ)៖ លោក កើត រិទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងយុត្តិធម៌ បានលើកឡើងថា គណបក្សនយោបាយចំនួន៤ ដែលបានដាក់ញត្តិទៅកាន់រដ្ឋសភាកាលពីពេលថ្មីៗនេះ រារាំងចំពោះការធ្វើវិសោធនកម្ម ទី១០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម គឺចង់ការពារនូវផលប្រយោជន៍ខាងនយោបាយរបស់ខ្លួនជាយថាហេតុ នាពេលខាងមុខតែប៉ុណ្ណោះ។
ការបញ្ជាក់របស់ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងយុត្តិធម៌ បានធ្វើឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គរដ្ឋសភា នាព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២នេះ ដើម្បីពិភាក្សា និងអនុម័តលើ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញ ស្តីពីការស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា១៩ ថ្មី(មួយ) មាត្រា៨៩ មាត្រា៩៨ថ្មី មាត្រា ១០២ថ្មី មាត្រា១១៩ថ្មី (មួយ) និងមាត្រា១២៥ ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមាត្រា ៣ថ្មី និងមាត្រា ៤ថ្មី នៃច្បាប់ធម្មនុញ្ញ រួមទាំងរបៀបវារៈចំនួន៤ទៀត។
លោករដ្ឋមន្រ្តី បានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «គណបក្សទាំង៤ ដែលថា មិនគាំទ្រការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ វាគឺជារឿងធម្មតា ប៉ុន្តែពុំមែនផ្អែកលើហេតុផលដើម្បីការពាររបបសភានិយម ឬរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស អ្វីនោះទេ។ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែដើម្បីចង់ការពារនូវផលប្រយោជន៍ខាងនយោបាយរបស់ខ្លួនជាយថាហេតុនាពេលខាងមុខតែប៉ុណ្ណោះ»។
កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ គណបក្សចំនួន៤ រួមមាន គណបក្សភ្លើងទៀន គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន, គណបក្ស ឆន្ទៈខ្មែរ និងគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា បានដាក់ញត្តិទៅកាន់រដ្ឋសភា ដោយសម្តែងការមិនពេញចិត្តចំពោះការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម។
ក្នុងញត្តិរួមនោះគណបក្សទាំង៤ បញ្ជាក់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី១០នេះ ធ្វើឱ្យបន្ថយអំណាចសភាជាតិ ដោយផ្តល់សិទ្ធិអំណាចទៅឱ្យគណបក្សនយោបាយ ដែលជាស្ថាប័នក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងការស្នើដោយផ្ទាល់ថ្វាយទៅព្រះមហាក្សត្រក្នុងការចាត់តាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់របបសភានិយម ការបំបាត់សំឡេងគណបក្សដែលមានអាសនៈតិចក្នុងសភាដោយមិនគោរពគោលការណ៍ជាមូលដ្ឋាននៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងបន្ថយសិទ្ធិអំណាច និងតួនាទីអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ដោយសារការបង្កើនចំនួនតំណាងរាស្ត្រក្នុងការធ្វើញត្តិបន្ទោសរាជរដ្ឋាភិបាលពី៣០នាក់ ទៅមួយភាគបី ឬស្មើនឹងសំឡេងតំណាងរាស្ត្រចំនួន៤២នាក់។
លោក កើត រិទ្ធ បានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «ការប្រកាសមិនគាំទ្ររបស់គណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋសភាទាំង៤នេះ ចំពោះវិសោធនកម្មនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនាពេលនេះ គឺជារឿងធម្មតា ហើយវាជាទម្លាប់របស់គណបក្សដែលមានជំហរនយោបាយមិនស្របជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាកត់សម្គាល់ដ៏សំខាន់នៅក្នុងដំណើរការនៃការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១០នេះ គឺនៅត្រង់ចំណុចថា ការធ្វើវិសោធនកម្មនេះមានគោលបំណងដ៏សំខាន់ដើម្បីធានាឱ្យស្ថាប័នជាតិ ជាពិសេសរាជរដ្ឋាភិបាលមានដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន មិនមានការជាប់គាំង និងធានាបាននិរន្តរភាពនៅគ្រប់កាលៈទេសៈ»។
លោករដ្ឋមន្រ្តីបានបន្តថា ការធានាបាននូវភាពមិនជាប់គាំងគ្រប់កាលៈទេសៈ សម្រាប់ការបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាល និងការធានាឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល អាចមានដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន និងប្រកបដោយនិរន្តរភាព គឺជាតម្រូវការរបស់ប្រទេសជាតិ និងជាបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ហើយចំណុចសំខាន់ទាំងនេះត្រូវតែមានកំណត់ និងត្រូវតែធានាក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ។
ម្យ៉ាងទៀត បទពិសោធន៍ដែលកម្ពុជាធ្លាប់បានឆ្លងកាត់នាពេលកន្លងមក នៅពេលមានការជាប់គាំងខាងនយោបាយ ឬអស្ថិរភាពនយោបាយ គឺប្រទេសជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាអ្នកខាតបង់ និងរងផលប៉ះពាល់ ហើយប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ពុំចង់ឃើញស្ថានភាពបែបនេះកើតឡើងជាថ្មីច្រំដែលៗ។ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញការជាប់គាំងខាងនយោបាយ គឺជាអ្វីដែលគណបក្សមួយចំនួនដែលមានជំហរមិនស្របនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលចង់បានបំផុត ព្រោះនោះគឺជាឧត្តមប្រយោជន៍របស់គណបក្សរបស់ខ្លួន ហើយគេតែងតែរិះរកគ្រប់វិធី គ្រប់បែបយ៉ាងដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬឆ្លៀតឱកាសពីចន្លោះប្រហោងនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីបង្កជាឧបសគ្គធ្វើឱ្យស្ថាប័នជាតិជាប់គាំង ឬបង្កជាការរំខាននានាដល់កិច្ចដំណើរការនៃស្ថាប័នជាតិសម្តៅតថ្លៃខាងនយោបាយសម្រាប់ផលប្រយោជន៍របស់គណបក្សខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់ លោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងយុត្តិធម៌។
លោកបន្តទៀតថា ជារួមការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនាពេលនេះ ក៏មិនបានបន្ថយនូវសិទ្ធិអំណាច និងតួនាទីរបស់តំណាងរាស្ត្រក្នុងប្រព័ន្ធរបបសភានិយមនោះឡើយ ហើយគោលការណ៍នៃតុល្យភាពអំណាច ដែលមានចែងកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ក៏មិនមានការប៉ះពាល់នោះដែរ។ ជាអាទិ៍ទី១៖ សិទ្ធិអំណាចរបស់តំណាងរាស្ត្រក្នុងការដាក់សំណួរ ឬអញ្ជើញសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាលមកបំភ្លឺរដ្ឋសភាតាមមាត្រ៩៦ និងមាត្រា៩៨ថ្មី, ទី២៖ សិទ្ធិអំណាចរបស់គណៈកម្មការទាំងឡាយរបស់រដ្ឋសភា ក្នុងការអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីមកបំភ្លឺអំពីបញ្ហាអ្វីមួយដែលពាក់ព័ន្ធវិស័យទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន តាមមាត្រា៩៧, ទី៣៖ សិទ្ធិអំណាចរបស់តំណាងរាស្ត្រ និងរបស់រដ្ឋសភា ក្នុងការអនុម័តញត្តិបន្ទោសទម្លាក់រាជរដ្ឋាភិបាលតាមមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូលតាមមាត្រា៩៨ថ្មី (មួយ)ជាដើម។ ទាំងនេះ ដោយមិនទាន់បានគិតពីសិទ្ធិអំណាចផ្សេងទៀតដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយរួមទាំងសិទ្ធិអំណាចក្នុងការអនុម័តច្បាប់ទាំងឡាយសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិឡើយ។
លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា ជារួមការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនាពេលនេះ ក៏មិនខុសពីការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន ៩លើកកន្លងមក គឺសុទ្ធតែធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីបំពេញចន្លោះខ្វះខាតនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងដើម្បីធានាការពារឧត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិ។ ជាពិសេសការធ្វើឱ្យស្ថាប័ន្ថសំខាន់ៗរបស់រដ្ឋមានកិច្ចដំណើរការទៅដោយរលូន មិនជាប់គាំង ធានាបាននូវនិរន្តរភាពនៅគ្រប់កាលៈទេសៈ ដើម្បីបំពេញបេសកកម្មជូនជាតិ និងមាតុភូមិតាមការកំណត់របស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ មិនតែប៉ុណ្ណោះរាល់ការធ្វើវិសោធនកម្មម្តងៗ គឺតែងបានអនុវត្តន៍យ៉ាងត្រឹមត្រូវទៅតាមនីតិវិធីដែលមានចែងកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជាពិសេសការធានាបាននូវការគោរពគោលការណ៍គ្រឹះនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស និងរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ៕
